|
: : : RECENSIES : : :
meer informatie over Airplanes & Skyscrapers "Een
prachtig document over herinnering aan wolkenkrabbers en sierlijke
vliegtuigen die opnieuw een plek moeten krijgen na 11 september vorig
jaar. Combinatie van een spreekbeurt en film, knutsel-vertelling op
z'n Hotel Modern's. Eenvoudig, krachtig, zonder poeha en recht in
het hart. Het is echt een klein juweeltje in de 11/9-documentaire
vloed." Uitgave:
NOORD HOLLANDS DAGBLAD Aangrijpende kijk op '11 september' ,,Wanneer begon 11 september?'', vraagt vormgever/performer Ricky Seabra zich af in zijn interessante, soms aangrijpende videoperformance 'Airplanes & Skyscrapers'. Vervolgens noemt en visualiseert hij via overheadprojector en videobeelden een paar interessante, mogelijke raakvlakken. Zoals de eerdere bomaanslag in de parkeergarage van het WTC, de Hollywood-film 'Towering Inferno' uit 1974 of een bijzondere gebeurtenis uit 1931 waarin een grote zwerm Canadese vogels zich bij hun traditionele trek naar het zuiden massaal in het Empire State Building boorden. Seabra studeerde in New York en Eindhoven, werkte als artiest en ontwerper in Brazili‘, de VS en Europa mee in dansproducties en ontwierp promotiemateriaal voor films als 'Pulp ficton' en 'The Piano'. Hij kreeg internationaal erkenning voor zijn capsule-concept om kunstenaars en sociale wetenschappers de ruimte in te sturen. Seabra maakt de kijker in zijn multimedia project deelgenoot van zijn idee‘n, kennis, herinneringen en gevoelens. Van zijn plezier in het tekenen van constructies die letterlijk over hoge gebouwen geschoven worden en zijn ontzag en angst voor lucht-, ruimtevaart en wolkenkrabbers. Ooit gedacht dat de piek van het Empire State Building als landingsplaats voor bijvoorbeeld de Zeppelin was voorzien? Op 11 september bevond hij zich in Nederland, maar hij lijkt de Twin Towers op z'n duimpje te kennen. Zijn eerste kennismaking, twintig jaar geleden, weet hij in woord en beeldpo‘tisch over te brengen. Zo zag hij vanaf het observatiedek op de 11e verdieping welgeteld 19 vliegtuigen als vuurvliegjes in de lucht hangen en hij nam een adembenemende zonsondergang waar die bij navraag eerder toegeschreven moest worden aan de uitstoot van de chemische fabrieken in het naburige New Jersey. De muziekkeuze is weloverwogen historisch en ter zake doende afgestemd, van Petula Clark en Fleetwood Mac tot het Amerikaanse volkslied. Wat dit hoor- en kijkcollege des te aangenamer maakt is dat het nergens zweverig wordt. Zo toont Seabra ook de belachelijkheid van sommige veiligheidsvoorschriften in vliegtuigen aan en geeft een geestige minicursus 'kaperverdediging', met als praktisch voorbeeld de man met de 'bomschoen' die kort na 11 september werd gepakt. Aan het eind pleit hij er niet zozeer voor om een monument ter nagedachtenisaan de slachtoffers en de omgekomen heldhaftige reddingswerkers op te richten, maar vooral om het kolossale en imposante van de Twin Towers postuum te reflecteren. Daarvan geeft hij een indrukwekkend, in glas gespiegeld voorproefje. Aldus geeft Seabra de wereld iets terug van een betreurenswaardig, reusachtig statussymbool. Voorstelling: 'Airplanes & Skyscrapers'. Concept, tekst en performance: Ricky Seabra. Gezien op 6 februari in Gasthuis in AMSTERDAM. Nog te zien: PURMEREND, 8 maart, De Verbeelding; AMSTERDAM, 17 maart, Bellevue; IJMUIDEN, 25 maart, Witte Theater; ALKMAAR, 29 maart, Provadja. ) Persoonlijke artistieke impressie "Nine-eleven" door Ricky Seabra's ogen door Rob Nederpelt Op de hondertiende verdieping van het World Trade Centre was het observatie-platform. Daar lag heel de wereldstad aan je voeten, terwijl de vliegtuigen in de verte door de lucht kruisten. Voor de Braziliaanse Amerikaan Ricky Seabra stond die plek gelijk aan puur geluk tijdens zijn verblijf in New York, ergens eind jaren tachtig. Hij was student grafische kunsten en geobsedeerd door alles wat met de ruimte te maken heeft. Vooral van wolkenkrabbers en vliegtuigen kon hij maar niet genoeg krijgen. De ramp van elf september 2001 raakte hem daarom in zijn hart, ook al was hij instussen naar Amsterdam verhuisd. Ruim een jaar na nine-eleven heeft Seabra zijn verbijstering omgezet in een artistieke impressie die vooral ook persoonlijk is. Hij gebruikt gemanipuleerde film en video om een beeld te geven van wat er in hem omgaat. Dat doet hij indrukwekkend en uiterst creatief. Hij heeft genoeg aan de projectie van zijn twee onderarmen op een groot filmdoek om het beeld van de instortende Twin Towers op te roepen. Intussen vertelt hij er zijn eigen verhalen bij, hoe hij in het gras lag en opkeek tegen die twee kolossen. Hoe de lift omhoog suisde naar het dak van New York. En hoe er ook na die elfde september 2001 eigenlijk niets veranderde, dat de risico's nog steeds enorm zijn. Hij laat zien hoe prachtig de moderne technische ontwikkelingen zijn, en hoe kwetsbaar die ons maken. Wat performer Ricky Seabra goed invoelbaar weet te maken is dat er op die rampzalige dag veel meer instortte dan een stel wolkenkrabbers. In fraaie, originele beelden laat dit In Memoriam zien dat het vooruitgangdenken een duizelingwekkende klap kreeg toegediend die nog lang zal nadreunen. De blijheid en de onbevangenheid van oude filmfoto's hebben plaatsgemaakt voor angst en verwarring. Daar zijn we voorlopig nog niet vanaf. Brabants
Dagblad Ed. Tilburg SP!TS - 10 maart, 2003-03-10 "Airplanes & Skyscrapers", een aangrijpend verhaal Bekijk 't leveren jongeren wekelijks een beijdrage aan Sp!its. Zij doen dat per toerbeurt en steeds naar aanleiding van een voorstelling. Deze week: Lieke Mulder (16). Meer informatie: www.bekijkt.nl PURMEREND - Op zijn handpalmen zijn de silhouetten van twee vliegtuigen getekend, terwijl hij ze omdraait symboliseren zijn armen twee langwerpige torens, de Twin Towers. Met een camera projecteert hij de beelden op het grote videoscherm achter hem. Ricky Seabra, al zijn hele leven geobsedeerd door vliegtuigen en wolkenkrabbers, verteld in een Engelstalige video-performance zijn versie van de ramp op 11 september 2001. In de tijd dat Ricky Seabra in New York woonde ging hij graag naar het observatiedek toe, op de 110de verdeiping van het World Trade Centre. Hij telde de vliegtuigen die rond de hemelhoge gebouwen van New York cirkelden als vuurvliegjes in een donkere hemel. Het was zijn hobby vliegtuigen te kijken, het was zign hobby wolkenkrabbers te bestuderen, maar sinds 11 september zijn deze twee hobby's onlosmakelijkmet elkaar verbonden. Wat liet 11 september beginnen, is een van Seabra's grote vragen. Was het de eerste terroristische aanslag, toen een man als levende bom de Twin Towers in rende en de eerst paar verdieping van het gebouw in de brand vlogen? Of was het nog eerder, toen het Empire State Building net af was en de zuidwaarts trekkende vogels er massaal tegen aan vlogen? Al zijn verhalen begeleidt Seabra met geluid en met geprojecteerde beelden die hij ter plekke maakt. Hij speelt me licht en schaduw. De combinatie van geluid en beeld geeft en goede invulling van Seabra's verhaal. Het geeft veel impact om een persoonlijk verhaal te horen over zo'n onderwerp, maar niet alleen de trieste kanten van 11 september worden belicht. Op een grappige wijze steekt Seabra de draak met de rare veiligheidsvoorschriften van vliegtuigen. "Met een plastic mes bij onze vliegtuigmaaltijd kunnen we ons weer veilig voelen", spot hij, nadat hij heeft verteld hoe zijn vliegreis zestig dagen na de ramp was verlopen. Ook staat hij stil bij de Bush, Hussein en Bin Laden-poppen die na de ramp als Hero Builders worden verkocht. Een idiotie, meent Seabra. Hij zal stil blijven staan bij zijn torens, terugdenkend aan de oude vertrouwde skyline van New York. Airplanes and Skyscrapers van Ricky Seabra Gezien: 8 maart in De Verbeelding te Purmerend Tour tot en met 29 maart Meer info: www.rickyseabra.com Kleine voorstelling over grote gebouwen. Seabra wil zijn wolkenkrabbers en vliegtuigen terughebben van de terroristen en protesteert tegen de besmetting van beelden die eigenlijk heel mooi zijn. Persoonlijk verhaal, helder verteld. Gelukkig wordt 911 niet het door Seabra gevreesde eind van het futurisme: ik heb begrepen dat er op de plaats van het WTC iets nog veel hogers gebouwd gaat worden. En dat is natuurlijk de enige oplossing. (SvdB voor moose.nl, gezien 06/02/03)
Commentar in De Morgen in de context van Het Theater Festival
: RANDPROGRAMMA
THEATERFESTIVAL TOONT MAATSCHAPPELIJKE BEKOMMERNIS Van
onze medewerker Wouter Hiliaert De
morgen 9 september 2003 De
val van de Twin Towers, deze week twee jaar geleden, heeft niet alleen het wereldtoneel danig veranderd,
ook op het eigenlijke toneel is de nawerking van de ramp voortdurend
zichtbaar geweest. Heel wat gezelschappen kozen voor de enscenering
van een klassiek oorlogsstuk, en ook expliciet kwamen Bush en het
Amerikaanse imperialisme meermaals aan bod. Politiek op het podium
mag weer en precies rond die vaststelling was het parallelprogramma
van het voorbije Theaterfestival opgebouwd.
De
voorstellingen die in de Zwarte Zaal en het Pieten Huis geprogrammeerd
stonden, staken schril af tegen de 'grote' selectie. Het waren kleine
breekbare projecten die hun actuele thematiek niet zelden presenteerden
met de individuele makers mee in beeld. Johan Heldenbergh kroop voor zijn weergaloze kritiek op klein -Vlaanderen
nog wel in de huid van John Massis, maar Joost Vandecasteele spuwde
in Mustafa's Travels gewoon als Joost zelf. Ook
de Amerikaan Ricky Seabra maakte in zijn soloperformance Airplanes
and Slcyscrapers voortdurend nieuwe vertelbewegingen vanuit zijn eigen
levensverhaal. Het
is een opvallende tendens binnen het nieuw-maatschappelijke theater
van na 11 september. De illusie heeft veelal plaatsgemaakt voor een
openlijk autobiografische opzet. Kritiek op het wereldbestel wil blijkbaar
vooral een subjectieve kritiek zijn en komt dan ook vaak van
één eenzaam optredende performer. Dat toont aan
dat acteurs een grotere noodzaak zijn gaan,voelen om hun persoonlijke
stem te verheffen, maar daarbij tegelijk een zekere schroom blijven
ervaren voor brede, algemene analyses. Hun subjectieve bekommernis
vindt in de monoloog haar ideale vorm, omdat er voorlopig nog amper
andere dramatische uitdrukkingsmiddelen gevonden zijn die een beter alternatief kunnen
vormen.
Dat
gemis aan adequate vormen viel vooral op in een voorstelling als Zabibi
en Muzalifa van Wederzijds. Het Nederlandse jeugdtheatergezelschap
koos wel nog voor een theatrale uitbeelding van klassieke personages.
Actrices Bente Jonker en Rian Gerritsen speelden in een exotische
tent met tapijten en kussens twee Afghaanse meisjes in een traditionele
boerka. Je kreeg te zien hoe Zabibi's ouders omkwamen in een moslimextremistische moordpartij
en hoe Muzalifa's moeder bij haar bevalling moest doodbloeden, omdat er iets niet strookte met de koran. Volstrekt uniek is zo'n tot leven gewekt verslag uit een ver en vrouwonderdrukkend land, zeker voor jongeren, maar de dik
opgelegde speelstijl van Wederzijds
vloekte nogal met de uitgebeelde
problematiek. Nieuwe maatschappelijke interesses vragen echt om nieuwe vormen. Vaak
experimenteert het theater van na 11 september daarom met moderne documentaire middelen, zoals video of
internet. In het prettige Turks
voor beginners presenteerden
twee Nederlands-Turkse vrouwen
hun eigen cultuur in de
vorm van een cursus voor het
autochtone publiek, over 'de vrijetijdsbesteding van de Turk' of 'intimiteit onder Turken'. Achter de
actrices passeerde video-
en fotoniateriaal uit hun eigen
jeugd. Live op scène zaten zelfs hun twee echte moeders, bijna
als autobiografische en documentaire decorstukken. Inzet van dit project
was immers, net als in Zabibi en Muzalifa, een levensechter beeld
te schetsen van de vaak stereo-
tiep behandelde positie en seksualiteit van de Arabische vrouw.
Alleen werd de tragikomische dramatiek hier veel rechtstreekser uit
de werkelijkheid gehaald, zoals dat trouwens vaak gebeurt in nieuw-maatschappelijke
performances. In
Theatre of War van Pieter Verhees en Rogier Schippers ging het technologische
documentarisme zelfs zo ver dat er op het podium live werd gechat
met oorlogsslachtoffers uit de hele wereld. Elke theatrale bemiddeling viel hier weg,
en een grotere
ruimte voor interpersoonlijk contact kwam in de plaats. Ook dat is
een effect van 11 september. Maar of dit soort
van projecten nog begrepen kan
worden als theater? Amper. Het
blijft erg moeilijk om de scherp aangevoelde noodzaak om de wereld
expliciet te bevragen perfect te verzoenen met de esthetische verwachtingen
van een publiek. Diegene die daar nog het beste in slaagde, was Seabra in Airplanes and Skyscrapers.
Met een minicamera boven zijn centrale tafel projecteerde hij op het
achterdoek sobere, poëtische beeldmetaforen van 11 september.
De Amerikaanse Amsterdammer vertelde en speelde zijn eerste bezoek
aan het World Trade Center na en ging ook terug in de geschiedenis
om de oorzaken van de uiteindelijke WTC-catastrofe te duiden. Daarbij
vormde zijn fascinatie voor steeds betere vliegtuigen en steeds hogere
wolkenkrabbers de leidraad. 'Elf september was het failliet van het
futurisme', zo zei hij. Het
was de enige echt politieke uitspraak waar Seabra zich in deze
ironisch-afstandelijke performance
toe liet verleiden. Het theater van na 11 september haalt vanuit een
individuele bekommernis wel de actuele werkelijkheid het podium op,
maar durft nog niet direct iemand met de vinger na te wijzen, laat
staan dat vingertje eens eventjes op te steken. : : : AFFICHES : : :
|
